28 พฤศจิกายน 2023 Berkshire Hathaway ออกแถลงการณ์ถึงการจากไปอย่างสงบของ “Charlie Munger” (ชาร์ลี มังเกอร์) ตำนานนักลงทุนแบบเน้นคุณค่าที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดคนหนึ่งของโลก ผู้จุดประกายแนวคิดการลงทุนหุ้นคุณภาพที่เติบโตในระยะยาว

ตลอดช่วงเวลาเกือบหนึ่งศตวรรษ Charlie Munger ได้สร้างแรงบันดาลใจมากมายต่อผู้คนทั่วโลก ผ่านการดำเนินชีวิตอันเรียบง่าย ตรงไปตรงมา ซึ่งเราได้สรุปบางแง่มุมที่น่าสนใจมาเล่าให้ฟัง

จุดเริ่มต้น Charlie Munger เด็กหนุ่มจากเมือง Omaha

Charlie Munger เกิดเมื่อวันที่ 1 มกราคม 1924 ที่เมืองโอมาฮา รัฐเนแบรสกา ประเทศสหรัฐอเมริกา เติบโตมาในครอบครัวที่ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ฐานะปานกลาง โดยมีคุณพ่อเป็นนักกฎหมายด้านธุรกิจ และคุณแม่ที่คอยดูแล

เวลาส่วนใหญ่ในวัยเด็กของ Charlie Munger หมดไปกับการอ่านหนังสือ และยังฉายแววความอัจฉริยะตั้งแต่ตอนนั้นจากการเป็นคนขี้สงสัย สนใจที่จะเรียนรู้เรื่องรอบตัวอยู่ตลอดเวลา  

ครอบครัวของเขาอาศัยอยู่ในชุมชนเดียวกันกับครอบครัวของ Warren Buffett ซึ่งทั้งคู่มีอายุห่างกัน 6 ปี ทำให้เด็กชายทั้งสองยังไม่ได้รู้จักกันในตอนนั้น 

ในช่วงวัยรุ่นเขามีโอกาสทำงานเป็นแคชเชียร์ที่ร้านขายของชำ ‘Buffet & Son’ ซึ่งเจ้าของเป็นคุณปู่ของ Warren Buffett นั้นถือเป็นจุดเริ่มต้นในการพาตัวเองเข้าสู่โลกของธุรกิจ ผ่านการเรียนรู้ระบบสินค้าคงคลัง การจัดวางสินค้า การให้บริการลูกค้า ไปจนถึงการเรียนรู้วิธีทำงานร่วมกับผู้อื่น

ปี 1942 เขาเรียนต่อในระดับปริญญาตรีที่ University of Michigan สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์และคณิตศาสตร์ แต่เรียนถึงแค่ปี 2 ดันเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ทำให้ต้องดรอปเรียนเพราะถูกเกณฑ์ทหารไปประจำการในกองทัพอากาศสหรัฐฯ และถูกส่งไปฝึกเป็นนักอุตุนิยมวิทยา ที่สถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย

เวลาผ่านไปเนิ่นนาน สงครามสิ้นสุดลง ชีวิต Charlie Munger กลับเข้าสู่เป้าหมายอีกครั้ง เขาตัดสินใจเข้าเรียนต่อวิชากฎหมายที่ Harvard Law School หวังตามรอยพ่อที่เป็นนักกฎหมาย และสำเร็จการศึกษาพร้อมเกียรตินิยมในปี 1948

งานแรกหลังเรียนจบ Charlie Munger เป็นทนายความในสำนักงานกฎหมายชื่อดัง Wright & Garrett ที่ลอสแอนเจลิส เป็นเวลากว่า 12 ปีในแวดวงกฎหมาย เขาได้เรียนรู้เรื่องธุรกิจมากมาย โดยเฉพาะการเห็นบทเรียนว่าบริษัทซึ่งเต็มไปด้วยปัญหาที่ไม่มีทางออก ยากมากที่จะพลิกฟื้นกลับมาเติบโตได้

ระหว่างทำงานเป็นนักกฎหมาย เขาหมกมุ่นกับเรื่องธุรกิจค่อนข้างมาก ชอบที่จะซักไซ้มุมมองของนักธุรกิจเก่ง ๆ จนเป็นนิสัย นอกจากนี้ ยังทำงานหนักเพื่อต้องการยกระดับฐานะของตัวเอง แต่ก็พบว่ากว่าจะเก็บเงินล้านแรกได้นั้น มันช่วงยากลำบากเหลือเกิน และทำให้เขาคิดขึ้นมาว่าคงไม่มีทางร่ำรวยได้ด้วยการทำงานประจำ

ชีวิตที่พลิกผันของ Charlie Munger เมื่อได้พบ Warren Buffett 

ทุกคนรู้ดีว่า Warren Buffett เป็นคู่หูคนสำคัญของ Charlie Munger ทั้งคู่อายุไล่เลี่ยกัน เกิดที่เมืองเดียวกัน เคยทำงานที่ร้านขายของชำเดียวกัน แต่มีช่วงชีวิตที่เฉียดกันไปเฉียดกันมา

กระทั่งปี 1959 คุณพ่อของ Charlie Munger ได้จากไป เขาจึงต้องเดินทางกลับบ้านเกิดที่เมืองโอมาฮา ตอนนั้นเองเป็นครั้งแรกที่เขาได้พูดคุยกับ Warren Buffett ในงานเลี้ยงอาหารค่ำ ชาย 2 คน กลายเป็นเพื่อนที่สนิทกันอย่างรวดเร็ว หนึ่งในบทสนทนาที่ถูกหยิบมาพูดคุยกันวันนั้น คือความเป็นอัจฉริยะในการลงทุนของ Benjamin Graham

ที่สุดแล้วในปี 1962 Warren Buffett ก็แนวโน้มให้ Charlie Munger ลาออกจากงาน แล้วมาเปิดบริษัทด้านการลงทุนเต็มตัว ในชื่อว่า Wheeler, Munger and Company ซึ่งเป็นบริษัทลงทุนแบบเดียวกับ Buffett Partnership นั่นเอง

ผลงานการลงทุนของ Charlie Munger โดดเด่นมากทีเดียว ตั้งแต่ปี 1962-1975 สามารถผลตอบแทนเฉลี่ยสูงถึง 19.8% ต่อปี ในขณะที่ดัชนี Dow Jones ให้ผลตอบแทนเฉลี่ยเพียง 6.4% ต่อปี

และแล้วช่วงปี 1978 Warren Buffett จึงตัดสินใจชวน Charlie Munger มาทำงานกับ Berkshire Hathaway ในตำแหน่งรองประธานบริษัท ซึ่งตลอด 4 ทศวรรษที่ผ่านมา เขาเป็นส่วนสำคัญในการผลักดันการเติบโตบริษัท จนมีมูลค่าตลาดมากถึง 7.84 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ

Buffett และ Munger กลายเป็นส่วนผสมที่ลงตัว รู้ใจ และเฉียบคม แม้จะมีบุคลิกที่ต่างกันสุดขั้ว คนนึงสุขุม ใจเย็น แต่อีกคนเด็ดเดี่ยว โผงผาง พูดจาตรงไปตรงมา 

ภาพที่หลายคนคุ้นตาคือการที่ทั้งคู่จะขึ้นกล่าววิสัยทัศน์ร่วมกันในการประชุมประจำปีของ Berkshire Hathaway 

ตลอดระยะเวลากว่า 60 ปีที่เป็นเพื่อนกันมา เราไม่เคยทะเลาะกันเลยแม้แต่ครั้งเดียว เขาคือเพื่อนแท้ที่คอยมอบคำแนะนำดี ๆ มากมายแก่ผม ผมมีชีวิตที่ดีขึ้นได้เพราะเขา

Warren Buffett กล่าวถึง  Charlie Munger ในการสัมภาษณ์สื่อเมื่อปี 2018 

ลงทุนแบบ Charlie Munger 

แม้จะไม่เคยพูดถึงความเชื่อในการลงทุนส่วนตัวของตัวเองแบบชัดเจน แต่จากสิ่งที่ทำมาตลอด ก็คงพอปะติดปะต่อได้ว่าสูตรความสำเร็จของ Charlie Munger นั่นคือ

การลงทุนระยะยาวในบริษัทที่เติบโต โดยเข้าซื้อในราคาที่เหมาะสม ไม่จำเป็นต้องเป็นหุ้นที่ถูกมาก แต่ต้องเป็นหุ้นที่มีคุณภาพ และมีความได้เปรียบในการแข่งขัน

เขาแนะนำแนวคิดดังกล่าวแก่ Warren Buffett และได้มีอิทธิพลอย่างมากต่อการตัดสินใจลงทุนของ Berkshire Hathaway ในช่วงหลัง ๆ จากที่เคยเน้นลงทุนเฉพาะหุ้นราคาถูกที่ต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง หันมาลงทุนหุ้นที่มีคุณภาพยอดเยี่ยม แต่ยอมจ่ายในราคาที่สมเหตุสมผลมากขึ้น 

ทำให้บริษัทไม่พลาดโอกาสลงทุนในบริษัทดี ๆ มากมาย เช่น Coca-Cola, See’s Candies, P&G หรือแม้แต่ Apple เป็นต้น

Charlie Munger เคยพูดเอาไว้ว่า “บางครั้งชีวิตก็เหมือนการเล่นโป๊กเกอร์ คุณต้องเรียนรู้ที่จะถอยแม้จะถือไพ่ในมือดีแค่ไหน คุณต้องเรียนรู้ที่จะรับมือกับความผิดพลาดและความจริงใหม่ ๆ ที่จะเปลี่ยนความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้น”

ประโยคนี้ทำให้เห็นแนวคิดที่สำคัญในการลงทุนของเขาได้เป็นอย่างดี โดยให้ความสำคัญกับการรอคอยความสำเร็จในระยะยาว อดทนใจเย็นสุด ๆ เพื่อรอจังหวะ และโอกาสที่ดีที่สุดในการลงทุน

ความอดทนฝึกกันได้ สมาธิที่มั่นคงและความสามารถที่จะจดจ่อกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดได้อย่างยาวนานถือเป็นข้อได้เปรียบอันใหญ่หลวง แต่คนส่วนใหญ่มักอดทนรอไม่ได้

Charlie Munger พูดถึงสิ่งสำคัญของการลงทุนระยะยาว

ชีวิตที่เรียบง่ายอย่าง Charlie Munger 

Charlie Munger เคยพูดถึงชีวิตที่ดีและมีความสุขเอาไว้ว่าจงทำตามกฎง่าย ๆ เหล่านี้ อย่าอิจฉาริษยา อย่าโกรธแค้น มองโลกในแง่ดีแม้จะเจอปัญหา อยู่ร่วมกับคนที่ไว้ใจได้ ทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด ใช้จ่ายให้น้อยกว่าที่หามาได้ พยายามเรียนรู้ต่อไปตลอดชีวิต 

และสุดท้ายแล้ว เกราะกำบังที่ดีที่สุดในวัยชราคือการใช้ชีวิตอย่างดีในช่วงก่อนหน้านั้น ทั้งหมดนี้ดูเป็นเรื่องธรรมดา ๆ แต่กลับน่าจดจำและนำไปใช้ 

สิ่งที่ดีที่สุดที่มนุษย์คนหนึ่งสามารถทำได้ ก็คือการช่วยให้มนุษย์คนอื่นให้เรียนรู้ได้มากขึ้น