BLOCK TRADE สิ่งที่ควรรู้ ก่อนลงทุนในตลาดอนุพันธ์

Block Trade คืออะไร?

Block Trade เป็นวิธีการซื้อขายแบบจับคู่ซื้อขาย Single Stock Futures ที่ราคา และจำนวนสัญญาที่ตกลงกันไว้ เพื่อช่วยเรื่องสภาพคล่องที่ไม่เพียงพอ โดยแอดมินจะเกริ่นถึง SSF ก่อนความเข้าใจถึงที่มาที่ไปจนมาเกิดเป็น Block trade ในปัจจุบัน

Single Stock Futures (SSF) แรกเริ่มเดิมทีคือ การซื้อขายสัญญา Futures ของหุ้นอ้างอิงที่เราสนใจนั่นเอง โดยมากแล้วหุ้นอ้างอิงเหล่านี้มักจะเป็นสมาชิกของ SET50 ซะเป็นส่วนใหญ่ แล้วบวกเพิ่มเข้าไปกับหุ้น SET100 อีกส่วนหนึ่ง ซึ่งเมื่อรวมกันแล้ว ปัจจุบันมีทั้งหมด 69 หุ้นอ้างอิงที่เราสามารถเลือกซื้อขาย Long-Short โดยใช้ Single Stock Futures เป็นตัวช่วยในการเพิ่มอัตราทดให้พอร์ตการลงทุนของเราได้ ….

แต่การซื้อขาย SSF กลับไม่ราบรื่นเท่าที่ควร… เหตุก็เพราะว่าผู้เล่นในสนามนี้โดยมากแล้วจะเป็นนักลงทุนทั่วไป ที่มาตั้งซื้อ-ขายกันเอง ทำให้ “สภาพคล่อง” ของสินค้าชนิดนี้น้อย เป็นผลให้นักลงทุนไม่สามารถซื้อขายกันได้อย่างสะดวก ด้วยเหตุนี้เองทำให้ SSF ได้รับความนิยมน้อย และนักลงทุนไม่ให้ความสนใจมากนักเนื่องจากปัญหาสภาพคล่องที่ต่ำนั่นเอง

จนกระทั่งเมื่อประมาณ 2 ปีที่ผ่านมา บริษัทหลักทรัพย์ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการเป็นผู้เพิ่มสภาพคล่องให้กับตลาด SSF วิธีการคือบริษัทหลักทรัพย์เหล่านี้จะทำตัวเป็นคู่สัญญาให้กับผู้ซื้อทุกคน โดยมีเงื่อนไขว่า ผู้ซื้อจะต้องซื้อจำนวนสัญญา SSF เป็นจำนวนขั้นต่ำตามเกณฑ์ที่มีกำหนดขึ้นมาจากตลาดหลักทรัพย์

การจับคู่สัญญาของผู้ซื้อ และบริษัทหลักทรัพย์นี้เองที่เรียกว่า “BLOCK TRADE”

โดยที่หากผู้เล่นต้องการเปิด สถานะ LONG บริษัทหลักทรัพย์ก็จะมารับเป็นคู่สัญญาเปิด สถานะ SHORT ทำให้ออเดอร์ทั้งสองฝั่งแมทช์กันได้

ดังนั้น ในกรณีที่ราคาหุ้นขยับขึ้นไป ผู้เล่นก็จะมีกำไร และทางบริษัทหลักทรัพย์คู่สัญญาตรงข้ามก็จะต้องรับขาดทุนไปด้วย แต่บริษัทหลักทรัพย์ไม่ต้องการเปิดความเสี่ยงตรงนี้จุดนี้ จึงใช้วิธีป้องกันความเสี่ยง โดยการเข้าไปซื้อ “หุ้นจริงบนกระดาน” เอาไว้เท่ากับจำนวนที่เป็นคู่สัญญาให้กับผู้เล่น เพราะฉะนั้นแล้วบริษัทหลักทรัพย์ก็จะ “ไม่มีส่วนได้ส่วนเสีย” จากการเป็นคู่สัญญากับนักลงทุน เพียงแต่ทำหน้าที่เป็นตัวกลางให้นักลงทุนสามารถใช้ประโยชน์จากอัตราทดของสินค้านี้ได้

ตัวอย่างขั้นตอนการทำ Block Trade (ตัวเลขสมมติ)

  1. ผู้เล่นติดต่อมาร์เกตติ้งส่วนตัวเพื่อขอทำ Block Trade หุ้น CBG 1 แสนหุ้น
  2. มาร์เกตติ้งส่งคำสั่งเปิด long CBG 100 สัญญา ถึงบริษัทหลักทรัพย์ที่เป็นคู่สัญญา
  3. บริษัทหลักทรัพย์ทำการซื้อหุ้น CBG 100,000 หุ้นจากบนกระดานหลักเพื่อเป็นการป้องกันความเสี่ยงตามที่ได้กล่าวไปด้านบน
  4. ลูกค้ามีสถานะ long CBG 100 สัญญา หรือเทียบเท่ากับมีหุ้น CBG 100,000 หุ้น

*** เหตุการณ์ทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 1-2 นาที ***

Note : การทำธุรกรรมนี้ ทางบริษัทหลักทรัพย์จะมีค่าใช้จ่ายในการทำการป้องกันความเสี่ยง (Hedging) ดังนั้นบริษัทหลักทรัพย์จะมีการเก็บค่าธรรมเนียมผู้เล่นไว้เพื่อเป็นค่าดำเนินการในส่วนนี้ไปด้วย

หลังจากที่มีโบรคเกอร์เข้ามาเป็นตัวกลางในการทำธุรกรรมนี้แล้ว ปริมาณการเทรด SSF ผ่านช่องทาง Block Trade จึงโตขึ้นถึง 10 เท่าตัวเลยภายในช่วง 3 ปีที่ผ่านมานี้ จากเดิมที่มีการซื้อขาย SSF เฉลี่ย 10,000 สัญญา ต่อวัน ในช่วงก่อนมี BlockTrade พอมีการทำ BlockTrade เกิดขึ้น ทำให้ค่าเฉลี่ยเขยิบขึ้นมาที่ราวๆ 80,000 สัญญาต่อวัน ซึ่งในวันที่มีการเทรดกันคึกคักสุดๆ จำนวนสัญญาเคยขึ้นไปสูงถึง 150,000 สัญญาต่อวันเลยทีเดียว

ทำไมผู้เล่นถึงเข้ามาเทรด Block Trade กันมากมายขนาดนี้ !!?

เหตุผลที่มีความเป็นไปได้ที่จะทำให้ผู้เล่นเข้ามาทำธุรกรรม Block Trade มีดังนี้

1. หุ้นที่สามารถทำ Block Trade ได้นั้น โดยมาจะเป็นหุ้นใน SET50 และ SET100 ที่มีทั้งกองทุน ต่างชาติ และ proptrade เป็นผู้เล่น ดังนั้นการใช้ศาสตร์ Technical Analysis ในการอ้างอิงจึงเป็นไปตามหลักการทฤษฎีมากกว่าการไปเล่นหุ้น Small Cap ทั่วไป

2. เลือกทิศทางได้ทั้งในฝั่ง LONG และ SHORT เพราะฉะนั้น ไม่ว่าตลาดจะเป็นขาขึ้น,ขาลง หรือแม้แต่ไซด์เวย์ ก็มีโอกาสให้กับผู้เล่นอยู่เสมอ

3. การทำ Block Trade ใช้เงินน้อยกว่าเมื่อเทียบกับการซื้อหุ้นในตลาด

ดังนั้น ด้วยปริมาณเงินที่เท่ากัน ถ้าคาดการณ์ทิศทางราคาได้ถูกต้องจะให้ผลตอบแทนมากกว่าการซื้อหุ้น (แน่นอนถ้าผิดทางก็เจ็บกว่าเช่นกัน)

*** ยกตัวอย่าง ***

นักลงทุนต้องการซื้อ CBG จำนวน 100,000 ที่ราคา 60 บาท หากเราซื้อหุ้นจริงๆ เราต้องใช้เงินจำนวนถึง 6 ล้านบาทเลยทีเดียว แต่หากเราซื้อ CBG ด้วยการทำ “Block Trade” เราจะวางเงินในการทำ Block Trade ขั้นต่ำเพียง 532,000 บาท เท่านั้น นั่นเท่ากับว่า เราใช้เงิน 532,000 บาท เพื่อซื้อสินค้ามูลค่า 6,000,000 พอจับมาคำนวณแล้ว การซื้อ CBG ด้วย Block Trade จะสามารถให้อัตราทดได้สูงถึง 11.28 เท่า (เกิดจาก 6,000,000/532,000)

ดังนั้น หากหุ้น CBG ขึ้น 1% เราก็จะได้กำไรได้ 11.28% จาก BlockTrade และหากมันลงมา 1% เราก็จะติดลบได้ 11.28% เช่นกัน

สรุป

  • Block Trade คือ การซื้อหุ้นโดยวางเงินเพียงส่วนหนึ่ง โดยมีอัตราทดที่ 5-25 เท่า
  • Block Trade ได้รับความนิยมมากขึ้น โดยค่าเฉลี่ยการซื้อขายอยู่ที่ประมาณ 80,000 สัญญาต่อวัน (หรือเท่ากับ 80 ล้านหุ้น ต่อวันที่มีการเทรดผ่าน Block Trade)
  • ไม่ใช่ทุกคนที่เหมาะกับ Block trade แต่คนที่เหมาะกับการซื้อหุ้นด้วยวิธี Block Trade นั้น ผู้เล่นเองควรจะเข้าใจตัวสินค้าในระดับดี และรับความเสี่ยงได้

Mr.Leverage